Thông qua các cảnh quay nhấn rõ sự tương phản giữa đời sống nông thôn và thành thị, Burning đã bác bỏ sự hào nhoáng, sung túc vốn được thiết lập sẵn trên thương trường điện ảnh mỗi khi khắc họa đời sống những con người Châu Á, đặc biệt trong các bộ phim như Crazy Rich Asians. Bộ phim đặt nặng sự bất bình đẳng trong giai cấp xã hội ở Hàn Quốc, đồng thời nhấn mạnh những tuyệt vọng, chật vật kinh tế đẩy số phận người lao động đến bước đường cùng-tán gia bại sản. Sự chất vấn bất công xã hội này chắc chắn sẽ không thành công nếu thiếu vắng lối xây dựng nhân vật mang nặng tính kể.
“Burning” đặt điểm nhìn lên Jongsu-một anh chàng nuôi khát vọng trở thành nhà văn. Là một lớp cắt nhỏ bé trong xã hội bát ngàn, anh bám lấy quá khứ để mà sống, để mà lần mò-bấu víu vào mối quan hệ thoáng qua của mình với Hae-mi. Sau đêm chung giường của cả hai, anh cố chui vào những góc gách trong cuộc sống của cô. Xuyên suốt thời gian Haemin ở Châu Phi, anh luôn tạt qua căn hộ trống trải ấy, chuẩn bị đồ ăn cho con mèo “Boil” anh nghe được từ lời kể của cô. Kể cả khi nó chưa từng xuất hiện trước mắt anh, dù chỉ một lần. Thực chất, có nhiều lớp ý nghĩa đằng sau sự si mê đâm đầu này của Jongsu hơn ta tưởng. Ngay từ nhỏ, Jongsu đã thiếu vắng tình cảm của mẹ. Anh từng bị bố bắt phải đốt toàn bộ kỷ vật của người mẹ mình sau khi bà rời bỏ cuộc sống ông. Cũng bởi vậy, Jong-su cố bấu víu để trở thành một phần cuộc sống của Hae-mi như một cơ chế đối phó với nỗi sẹo tâm lý thủa ấu thơ.
Khi được hỏi nghề nghiệp của bản thân là gì, Jongsu luôn trả lời “nhà văn”. Song, xuyên suốt bộ phim, phần lớn các cảnh quay ta được diện kiến quá trình viết của Jongsu thì chỉ đơn thuần là lá đơn xin chữ ký anh viết để có thể cứu ông bố vốn bạo lực của mình khỏi chốn tù ngục. Ta có thể có cách diễn giải rằng việc viết lách của Jongsu như một sản phẩm sinh ra từ trí tưởng tượng của anh ta như một cơ chế tự vệ nhằm bảo vệ trốn trú thân của mình khỏi cơn lốc chóng mặt của những khủng hoảng kinh tế. Tình tiết Jong-su gắng sức viết nên đơn ký mãn hạn tù của bố anh như là ẩn dụ tượng trưng cho nỗ lực gìn giữ mối quan hệ gia đình duy nhất có khả năng hồi sinh khi bà mẹ đã rời bỏ cuộc sống anh từ còn nhỏ chỉ gặp lại để hỏi vay anh chút tiền mọn. Ở cuối phim, Jongsu đã bán đi con bê cuối cùng của cha mình như một sự khoan nhượng trước những rào cản kinh tế đè nén lên bản thể mình.
Bên cạnh đó, bối cảnh đặt trong bộ phim còn ngầm phản ánh tiểu sử của các nhân vật, đặc biệt là Ben. Sự vô tư của anh ta khi nói về việc đốt nhà kính-một thứ vốn được coi là tư liệu lao động của những người nông dân tái khẳng định sự giàu có, thịnh vượng anh ta nắm giữ trong tay. Nếu như Hae-mi phải trút hết tiền còn sót lại của mình để có thể du ngoạn đến Châu Phi thì Ben được cấu tạo với sự hiện diện tương thời (simultaneous existence). Điều này được thể hiện qua câu nói “Tôi ở Paju, và tôi ở Banpo. Tôi ở Seoul. Tôi cũng ở Châu Phi”. Việc thực thể xuất hiện đa nơi gói gọn trong nhân vật Ben còn vén màn về sự phân biệt giai cấp giữa giới chaebol ở Hàn Quốc và tầng lớp lao động. Nếu như Ben có đủ tiền tài, đủ khả năng tài chính để làm mọi thứ mình muốn, để ở nơi mình ở thì Jongsu phải sống trong ngôi nhà cha anh ta để lại, ngôi nhà nơi chồng chất những chấn tâm lý anh có khi còn nhỏ. Trong khi Hae-mi đang lim dim trên chiếc ghế sofa trước khung trời đổ màu hoàng hôn, Jong-su đã kể về người cha từng thường xuyên bạo hành gia đình của mình. Thay vì tỏ ra cảm thông hay nói những lời thương tình dành cho Jongsu, Ben thản nhiên lải nhải về thứ sở thích quái quỷ của mình-đốt nhà. Thực chất, lý do Ben đến chốn quê mùa này chẳng để xem xem nơi quê hương của Hae-mi như thế nào, mà chỉ đơn thuần để “dò tìm” một nhà kính trống trải khác để thỏa mãn cơn ám ảnh của mình. Một tên giàu sụ vô cảm.
Một trong những yếu tố làm nên thành công của “Burning” ngày hôm nay còn phải kể đến màn trình diễn trên màn ảnh của nữ diễn viên Jeon Jongseo-cái cách cô để bản dạng mình giao thoa với nhân vật Hae-mi đầy xúc cảm.
Sau chút chào hỏi thoáng qua với Jongsu, cô tiếp tục đi ăn với anh ta. Trên bàn ăn, Hae-mi đã làm một số động tác cô học được từ lớp kịch câm của mình: giả vờ ăn quýt. Dẫu có năng khiếu, song cô nói rằng mình chỉ có thể coi đây là thú vui tao nhã của bản thân. Bởi lẽ ai có thể kiếm sống từ nghề này mà không khó nhọc, chật vật cơ chứ? Chi tiết Hae-mi giả vờ ăn thứ quả vô hình vô cùng chân thật ấy như tái khẳng định sự thật rằng sự nghèo túng trói chết đam mê, khao khát được làm những điều mình yêu thích của tầng lớp lao động. Đam mê, khát vọng vẫn luôn ở đó cháy bỏng. Song, chúng mỏng manh tựa trời mây bởi lẽ chủ nghĩa tư bản ép buộc con người ta, ép buộc Jongsu phải nhìn nhận điều cô yêu thích như một thứ nhảm nhí để có sống tiếp.
Ta thấy sự hồn nhiên của cô trồi lên ở các phân cảnh khi cô vô tư nhảy múa những điệu của “người đói lớn” và “người đói nhỏ”. Nhưng đằng sau sự vui tươi hồn nhiên ấy thì là số phận bấp bênh của một người phụ nữ từng trải. Từ khi còn là học sinh trung học, cô vốn đã bị tổn thương bởi bắt nạt ngôn từ bởi Jongsu - những lần anh miệt thị cô với thứ ngôn từ như “xấu xí”. Sau này, Hae-mi có thừa nhận rằng chắc hẳn Jongsu không hề nhận ra cô ban đầu bởi lẽ cô đã phẫu thuật thẩm mỹ. Chi tiết này như khắc họa số phận không chỉ của riêng Hae-mi mà còn cả vị trí của phụ nữ trong xã hội đương thời: bản dạng, danh tính của họ bị áp bức bởi kỳ vọng xã hội-để trở nên xinh đẹp, hoàn mỹ giống như thứ tiêu chuẩn kép đã cắm rễ bấy lâu trong xã hội ta. Sự biến mất cuối cùng của cô ấy có thể được diễn giải như một vở kịch câm. Tồn tại rồi biến mất. Tất cả đều không một dấu vết. Bi kịch nhất là khi khi Jong-su kể lại sự mất tích của Hae-mi cho những người quen của Hae-mi, họ chẳng mảy may ngạc nhiên và hễ cho rằng cô ấy đang chạy trốn để thoát khỏi món nợ khốn cùng của mình. Không một ai báo lại sự mất tích của cô cho công an chính quyền. Một hoàn cảnh bi thương tương tự với số phận của nhiều phụ nữ ngày nay khi họ bất ngờ “bặt âm tín”, mất tích và chẳng một ai quan tâm đến việc họ sống chết ra sao.
Lưu ý: Phim gắn mác PG
(Thanh Tâm)
Comments